Actueel - Blog en media

Een aantal maanden geleden begeleidde ik een afscheid waarbij mevrouw werd begraven op een natuurbegraafplaats. Een mogelijkheid die toch nog niet zo gewoon is, waar ik af en toe wel vragen over krijg. Deze familie had het zelf uitgezocht. Mevrouw was ernstig ziek en wist wat ze wilde als het zover was: alles zo natuurlijk, zo naturel mogelijk. Natuurbegraven hoorde daar voor haar helemaal bij. Zelf kon ze er niet meer naar toe, maar haar man en kinderen zijn vooraf gaan kijken. De keuze werd Natuurbegraafplaats De Hoevens in Alphen (NB).

Vandaag, 23 september, is het Vergankelijkheidsdag. Een dag, die in het leven is geroepen om stil te staan bij onze sterfelijkheid en je ideeën en wensen daarover bespreekbaar te maken. En dat kan zoveel waard zijn!

Dit gedichtje bijvoorbeeld, was heeeeel lang geleden door een alleenstaande mevrouw uitgezocht, om bij haar afscheid te gebruiken. En toen het zover was, wisten haar naasten dat er ergens een briefje te vinden moest zijn waar dit op stond. Een klein voorbeeld, maar voor de naasten erg belangrijk. Stilstaan bij de dood, geeft ook waarde aan het leven.

Na een korte training bij Stichting Tot Zover ben ik vanaf vandaag ook in te zetten voor een gastles in groep 7/8 in het project 'Doodgewoon in de klas'.

In mijn werk ontmoet ik vaak kinderen, die worden geconfronteerd met het verlies van een dierbare. Het is ook niet zelden de eerste keer dat de dood zo dichtbij komt en dat kan best spannend zijn. Vaak hebben kinderen veel vragen, er zijn veel emoties (bij henzelf en de andere gezinsleden) en ze weten niet goed wat ze moeten of kunnen doen om om te gaan met het verlies en het afscheid. Natuurlijk help ik kinderen en hun ouder(s) tijdens mijn begeleiding daarbij. Maar zou het niet veel beter zijn om op een neutraal moment met elkaar te praten over dood, verlies en afscheidsrituelen? De dood hoort bij het leven, en hoewel het niet makkelijk is, is het goed om de dood, verlies, verdriet en afscheid nemen beter bespreekbaar te maken. Dit geldt in het algemeen, maar wat mij betreft zeker ook voor kinderen. Praten over de dood op jonge leeftijd helpt om later beter om te kunnen gaan met verlies en verdriet.

Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover heeft voor leerlingen in groep 7 en 8 het digitale lesmateriaal Doodgewoon in de klas ontwikkeld. Op een luchtige manier en met interactieve werkvormen worden antwoorden gegeven op veel vragen van kinderen. Zo ervaren de leerlingen dat de dood geen eng thema is maar onderdeel van het leven.

Ik ontmoet mevrouw, haar dochter en dochters vriend na een telefoontje van mevrouw eerder die dag. Haar man is stervende, het is fijn dat ik alvast kon komen praten. Zesenzestig is hij pas, en ze noemt het ‘vette pech’ dat er een paar maanden geleden een hersentumor bij hem werd gevonden. “Daar doe je niks aan, dat had niet kunnen worden voorkomen. Misschien is er bij de aanleg van cellen al voor zijn geboorte iets misgegaan. Het is niet erfelijk, er is geen verklaring of oorzaak voor.” Een dappere poging om te relativeren en te accepteren, dat het is zoals het is. Ik hoor hierin ook alle vragen die ze hadden en de onmacht en misschien ook wel boosheid die ze moeten hebben gevoeld toen tot hen doordrong dat hij niet kon genezen en zou gaan sterven.

De afgelopen maanden hadden ze goed benut. Ze prezen zich gelukkig dat de kwaliteit van leven tot voor kort nog redelijk goed was, ze met elkaar nog dingen hadden kunnen doen en kunnen bespreken. Ook over het onvermijdelijke afscheid dat ging komen. Ze hadden daar veel voor voorbereid en wisten goed wat ze wilden en hoe het afscheid moest worden ingevuld. Er waren ook lieve mensen om hen heen die hen hielpen. Zo was er een baar en een wade gemaakt, leefden ze nu, in deze periode, op een heel fijn plekje in het huis van vrienden, waar ze ook afscheid zouden nemen van meneer. De kaart was al ontworpen. Op de dag van de uitvaart zou een vriendin zorgen dat ze, in haar auto, met elkaar meneer naar het crematorium brengen. En later een informeel samenzijn, met catering die ook door vriendinnen zou worden verzorgd.